PRAWDY I MITY – KWAS HIALURONOWY
Kwas hialuronowy to niewątpliwie jeden z najczęściej używanych surowców kosmetycznych. Znajdziemy go w składzie wielu produktów dostępnych na rynku zarówno w produktach mas marketowych, jak i w obszarze produktów medycyny estetycznej. Pomimo szerokiego zastosowania tego surowca często pojawiają się wątpliwości, jak prawidłowo nazywać ten surowiec. Poniżej kilka istotnych faktów i mitów.
Kwas hialuronowy, zwany również hialuronianem, jest polisacharydem z grupy glikozaminoglikanów. Obecnie nazwa „hialuronian” używana jest częściej, ponieważ w naturze polisacharyd ten występuje głównie w postaci soli, a nie kwasu.
Sól składa się z anionowego hialuronianu i kationu (sodu, potasu, wapnia itp.). Sam kwas hialuronowy również istnieje, ale głównie w laboratoriach chemicznych, ponieważ niestety ulega szybkiej degradacji, a jego roztwór jest bardzo kwaśny. W warunkach fizjologicznych kwas hialuronowy nie występuje w żywych organizmach. Specjaliści z dziedziny chemii organicznej używają niekiedy kwasu hialuronowego ze względu na jego dobrą rozpuszczalność w niektórych rozpuszczalnikach organicznych. Tę właściwość wykorzystuje się w przypadku niektórych rodzajów reakcji chemicznych, np. do przygotowania pochodnych kwasu hialuronowego.
W tym przypadku naukowcy sami przygotowują kwas hialuronowy z jego soli, m.in. używając wymieniaczy jonowych, które wymieniają kationy sodu na kationy wodoru. Surowiec w formie kwasu musi być wykorzystany natychmiast, aby zapobiec jego degradacji. Zarówno kwas hialuronowy, jak i hialuronian sodu są rozpuszczalne w wodzie, gdzie dysocjują do tego samego anionu, więc w ostateczności jest to ta sama cząsteczka, która znajduje się w produktach kosmetycznych.
Ze względu na problemy ze stabilnością i wykorzystywaniem do produkcji organizmów żywych (niektóre gatunki drobnoustrojów, grzebienie kogutów, ciało szkliste bydlęce itp.) nie ma na rynku kwasu hialuronowego, a jedynie jego sole.
Używana potocznie nazwa „kwas hialuronowy” jest synonimem hialuronianu sodu. W kosmetyce nazwa INCI „kwas hialuronowy” istnieje, ale to tylko synonim soli i odnosi się do hialuronianu sodu, który jest najczęstszą formą występowania tego surowca.
Inne dostępne sole kwasu hialuronowego to hialuronian potasu, który ma tę samą nazwę INCI lub hialuronian wapnia bez nazwy INCI. Hialuronian sodu o niższej masie cząsteczkowej to Hydrolyzed hyaluronic acid.
Czy hialuronian sodu ma mniejszą masę cząsteczkową niż kwas hialuronowy?
Nie ma różnicy w masie cząsteczkowej kwasu hialuronowego i hialuronianu sodu. Teoretycznie można uzyskać obie cząsteczki w szerokim zakresie mas cząsteczkowych. Należy jednak pamiętać, że kwas hialuronowy nie jest stabilny i łatwo ulega degradacji, więc przygotowanie kwasu hialuronowego o wysokiej masie cząsteczkowej jest bardzo skomplikowane.
Czy kwas hialuronowy nie może być wchłonięty po zastosowaniu miejscowym? Czy tylko wstrzykiwanie hialuronianu sodu powoduje przenikanie przez skórę?
Na rynku dostępne są jedynie sole kwasu hialuronowego, najczęściej jest to hialuronian sodu. Penetracja hialuronianu sodu zależy od jego masy cząsteczkowej. Produkty o wysokiej masie cząsteczkowej nie przenikają przez skórę, ale działają na jej powierzchni, dając przyjemne uczucie nawilżenia. Produkty o niższej masie cząsteczkowej charakteryzują się lepszą penetracją i mogą wykazywać działanie przeciwzmarszczkowe.
Czy hialuronian sodu został stworzony przez naukowców w celu zwiększenia stabilności surowca?
Jest prawdą, że hialuronian sodu jest bardziej stabilny niż kwas hialuronowy. W takiej właśnie formie jest produkowany przez organizmy żywe, więc nie jest to nic odkrywczego. Częściej produkuje się kwas hialuronowy z hialuronianu sodu w warunkach laboratoryjnych.
Czy hialuronian sodu jest produkowany w wyniku reakcji chemicznej między kwasem hialuronowym i wodorotlenkiem sodu?
Hialuronian sodu jest wytwarzany przez zwierzęta i mikroorganizmy, nie stosuje się reakcji chemicznych do jego wytwarzania. Jedyne wykonywane zabiegi to te mające na celu wyizolowanie surowca np. filtracje, wytrącanie, mycie itp.
Wniosek:
Nazwy „kwas hialuronowy” i „hialuronian sodu” są używane w przemyśle kosmetycznym zamiennie jako synonimy i odnoszą się do hialuronianu sodu, a zatem nie ma w nich różnic w aspekcie fizycznym, chemicznym czy właściwościach biologicznych.
Jeśli chcecie poznać Państwo naszą ofertę, zapraszam do kontaktu
Joanna Makowska
Doradca ds. surowców kosmetycznych Kaczmarek-Komponenty
e-mail: j.makowska@komponenty.eu